Niespełna dekadę temu eksperci stwierdzili, że XBRL zrewolucjonizuje raportowanie finansowe poprzez zwiększenie przejrzystości danych. Czy ich słowa się sprawdziły? Jaki mam stan obecny?
Słowa te spełniły się. Po 10 latach XBRL jest stosowany w około 30 krajach, zaś w 15 jego wdrożenie jest w trakcie realizacji. Wśród krajów wykorzystujących standard znajdują się największe światowe potęgi gospodarcze, takie jak USA, Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Japonia.
We wszystkich tych krajach XBRL znalazł zastosowanie w różnorodnych procesach sprawozdawczych do instytucji publicznych. W Japonii, USA, Hiszpanii wykorzystuje się go na potrzeby obowiązkowego raportowania do nadzoru rynku kapitałowego. W Wielkiej Brytanii, Holandii czy też Belgii usprawnia on obowiązek składania deklaracji podatkowych. W całej Unii Europejskiej wykorzystywany jest w procesie sprawozdawczości sektora bankowego w raportowaniu COREP/FINREP. Rozpoczęły się też prace nad jego użyciem na potrzeby raportowania statystycznego.
We wszystkich tych przypadkach zastosowanie XBRL dało pozytywny efekt. Przyspieszono proces raportowania, wzrosła rzetelność przesyłanych danych, ułatwiona została późniejsza ich analiza. Za standardem XBRL przemawia choćby fakt, że mimo braku obowiązku, 73% spółek publicznych w USA już rozpoczęło prace przygotowawcze do wdrożenia XBRL. Wszystko to sprawiło, iż niektóre kraje zdecydowały się na krok dalej i rozpoczęły prace nad harmonizacją sprawozdawczości finansowej. W Australii i Holandii wykorzystano XBRL do połączenia wszystkich wspomnianych wcześniej obowiązków, tak aby przedsiębiorstwa nie musiały wiele razy przesyłać tych samych informacji do różnych odbiorców.
Powyższe przykłady wykazują, że XBRL to standard usprawniający proces przesyłania informacji na linii przedsiębiorstwa - administracja. Ale już dziś wiemy, że nie tylko do tego celu można go używać.
Raportowanie przy użyciu XBRL jest oszczędniejsze, efektywniejsze, rzetelniejsze. Dlaczego nie wykorzystać go do zmiany podejścia przy zarządzaniu przedsiębiorstwem? Przecież te zalety można przenieść na obszar raportowania wewnątrz firm, przez co ulepszona zostałaby szybkość raportowania oraz analizowania bieżącej sytuacji.
Standard wpływa też na zmiany w usługach internetowych. Odkąd coraz więcej raportów finansowych i korporacyjnych tworzone jest w XBRL i udostępniane za pomocą stron internetowych pojawiły się nowe trendy w analizie biznesowej. W USA zaczynają powstawać serwisy oferujące dostęp do danych finansowych oraz ich analizę (np. https://xbrlviewer.bowne.com/). Dzięki nim każdy z nas ma szansę przeprowadzić rzetelną ocenę przedsiębiorstw zanim w nie zainwestujemy
XBRL jest jak kod kreskowy stosowany na produktach. Kod służy do identyfikacji produktów. W momencie, gdy jest on odczytany przez skaner, pojawiają się nam informacje o jego nazwie, cenie, dacie produkcji itd. Patrząc na sprawozdania finansowe przedsiębiorstw, XBRL spełnia tą samą funkcję. Pozwala na przechowywanie informacji dokładnie opisujących raport, choćby typ dokumentu, datę jego stworzenia, podmiot jakiego dotyczy, okres sprawozdawczy, zastosowaną walutę.
Celem wdrożenia XBRL nie tylko jest zwiększenie przejrzystości danych finansowych, lecz zmiana sposobu przesyłania informacji na bardziej przyjazny. Oznacza to, że dzięki jego zastosowaniu informacje są nie tylko bardziej dostępne, ale ich jakość znacznie wzrasta oraz łatwiej jest dokonać za ich pomocą analizy. To z kolei pomaga zarówno inwestorom jak i przedsiębiorstwom w podejmowaniu lepszych decyzji.
Wszystkie powyższe kwestie sprawiają, że wdrożenie standardu XBRL na potrzeby sprawozdawczości powinno być wykonane przez przedsiębiorstwa jak najszybciej. To dla nich korzyść, gdyż będą mogły usprawnić swój własny system przesyłania informacji oraz zapewnić swoim inwestorom przyjazne narzędzie do analizy.
Czym jest iXBRL?
XBRL to nieodpłatny, dostępny dla wszystkich standard oparty na technologii XML, którego głównym celem jest interaktywny opis informacji finansowych dla publicznych oraz prywatnych przedsiębiorstw i innych organizacji. XBRL daje korzyści dla wszystkich uczestników łańcucha procesu sprawozdawczego poprzez wykorzystanie wystandaryzowanych metod, dzięki którym użytkownicy mogą przygotować, publikować i analizować sprawozdania finansowe w dogodny dla siebie sposób.
Stowarzyszenie „XBRL Polska" jest organizacją non-profit zrzeszającą podmioty prawne zainteresowane rozwojem standardu XBRL w Polsce. Stowarzyszenie jest członkiem ogólnoświatowego konsorcjum XBRL International, gdzie posiada status jurysdykcji tymczasowej.
Adam Walaszek
Stowarzyszenie XBRL Polska
