Jak znaleźć pracę?

Takie wstępne wyniki przynoszą badania zrealizowane przez PBS DGA w ramach projektu Analiza regionalnych rynków pracy województwa pomorskiego, który współfinansowany jest przez Unię Europejską.

Ankieterzy PBS DGA przeprowadzili ponad 14 630 wywiadów z osobami indywidualnymi i firmami/instytucjami z województwa pomorskiego (10 123 osób indywidualnych oraz 4 509 firm i instytucji).

Zbadano m.in. sposoby, metody wykorzystywane w celu znalezienia pracy. Jakie metody są stosowane przez osoby szukające pracy, a jakie preferują pracodawcy? Badani zostali również zapytani o to, jakie elementy, ich zdaniem, pomagają w znalezieniu wymarzonej pracy.

Według mieszkańców Pomorza w znalezieniu atrakcyjnej pracy najbardziej pomaga posiadanie konkretnego wykształcenia, zawodu (53,6% wskazań) oraz doświadczenia zawodowego - praktyk, staży (41,6%). Okazuje się, że wykształcenie częściej postrzegane jest jako atut przez kobiety niż przez mężczyzn. Mężczyźni z kolei częściej stawiają na doświadczenie zawodowe. Niestety, średnio co czwarty badany (27,1%) jest przekonany o tym, że decydują o tym znajomości i układy. Podobny odsetek badanych wskazał, że zdecydowanie ułatwia to młody wiek (23,9%), a co piąty badany (21,1%) - znajomość języków obcych. Więcej niż co dziesiąty badany uważa, że ważna jest komunikatywność i umiejętność autoprezentacji, inteligencja i zdolności, ale również atrakcyjny wygląd. O roli atrakcyjnego wyglądu przy staraniu się o pracę nieco częściej przekonane są kobiety niż mężczyźni.

Wykres 1. Co pomaga w znalezieniu atrakcyjnej pracy

Wśród największych przeszkód, które uniemożliwiają znalezienie pracy, mieszkańcy Pomorza wskazali przede wszystkim wiek, brak odpowiedniego wykształcenia oraz brak doświadczenia zawodowego. Wśród barier pojawiły się również zbyt niskie zarobki na oferowanych stanowiskach. Wśród wymienianych przez badanych "innych" powodów, najczęściej podawana była zbyt duża odległość do miejsca pracy i uciążliwe dojazdy.

O znalezieniu pracy często decyduje mobilność przestrzenna, gotowość do przeprowadzenia się. Tylko średnio co ósmy badany przyznaje, że dotychczas taka sytuacja miała miejsce raz lub nawet kilka razy. Nieco częściej do zmiany miejsca zamieszkania, aby mieć bliżej do pracy, lub w ogóle mieć pracę, przyznają się mężczyźni niż kobiety.

PBS DGA poprosiło też badanych o wyobrażenie sobie sytuacji, że dostają propozycję pracy odpowiadającą ich zainteresowaniom i kompetencjom. Na pytanie o to, w jakiej maksymalnej odległości powinno znajdować się nowe miejsce pracy, by byli skłonni przyjąć propozycję i dojeżdżać do pracy, 27,5% badanych deklaruje, że w ogóle nie chciałoby dojeżdżać, a 12,1% że ich to nie dotyczy i nie ma to dla nich znaczenia. W przypadku pozostałych osób odległość ta wynosi średnio* 30 km. Mężczyźni skłonni byliby dojeżdżać do pracy nieco dalej niż kobiety - średnio 36 km versus 24 km.

Ankieterzy PBS DGA zapytali również o to, jaka musiałaby być minimalna pensja, żeby badani zdecydowali się na przeprowadzkę ze względu na pracę (uwzględniając ich obecną sytuację rodzinną). Taki sam odsetek badanych osób uznał, że ich ta sytuacja nie dotyczy, a 30,9% zdecydowanie twierdzi, że nie chciałoby się przeprowadzać. Pozostali badani określili minimalne zarobki netto na średnim poziomie* 2961 PLN. Kobiety mają nieco niższe oczekiwania finansowe - zgodziłyby się na przeprowadzkę przy zarobkach 2588 PLN, w przypadku mężczyzn pensja minimalna musiałaby wynosić 3340 PLN.

Sieć osobistych kontaktów to najbardziej skuteczny sposób na znalezienie pracy. Największy odsetek osób, które obecnie pracują przyznał, że obecną pracę udało im się zdobyć dzięki pomocy rodziny i znajomych (50,5%). W następnej kolejności, choć już z dużo mniejszym natężeniem, wymieniany był bezpośredni kontakt z pracodawcą, wysyłanie podania do firmy (16,9%). Część osób sama stworzyła swoje stanowisko pracy (8%). Nieco rzadziej obecną pracę badane osoby zawdzięczają powiatowym urzędom pracy, odbytym w danej firmie praktykom i stażom czy przeglądaniu ogłoszeń w lokalnych mediach. Zupełnie nieefektywne lub ciągle jeszcze mało popularne jest zamieszczanie własnych ogłoszeń w prasie lub w Internecie, a także korzystanie z agencji doradztwa personalnego i pośrednictwa pracy.

Wykres 2. W jaki sposób znaleziono obecną pracę

Osoby, które obecnie poszukują pracy, również zostały poproszone o wskazanie sposobów, z których korzystają. Okazuje się, że one również w największym stopniu opierają się na pomocy rodziny i znajomych (57,4% wskazań). Jednak bardzo dużą rolę odgrywa w ich przypadku powiatowy urząd pracy (42,8%), a także czytanie i odpowiadanie na ogłoszenia pojawiające się w lokalnej prasie, radiu i telewizji (38,2%). W następnej kolejności badani podawali internetowe portale pracy jako źródło informacji na temat aktualnych ofert pracy oraz bezpośredni kontakt z pracodawcą. Przeglądanie stron WWW pracodawców, bezpośredni kontakt z nimi były wymieniane dopiero na piątej pozycji, natomiast wydaje się, że obok pomocy rodziny i znajomych jest to najbardziej skuteczna metoda zdobycia pracy.

Również pracodawcy, którzy rekrutowali pracowników, opierają się przede wszystkim na osobach poleconych przez rodzinę, znajomych i pracowników (50,6%). Pomorscy pracodawcy w dużym stopniu korzystali z pomocy powiatowych urzędów pracy (34,3%), a także zamieszczali ogłoszenia w lokalnych mediach (22,6%). Często wybierali rekrutację wewnętrzną oraz internetowe portale pracy. Bardzo rzadko wykorzystywane są przez pracodawców takie drogi dotarcia do pracowników, jak Biura Karier działające przy uczelniach, Targi Pracy, agencje pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego. Firmy, które zamierzają rekrutować pracowników w najbliższym czasie, deklarują korzystanie z tych samych sposobów znajdowania pracowników.

Wykres 3. Sposoby rekrutacji pracowników

* W analizach wykorzystano średnie trymowane. Średnia trymowana oznacza średnią obliczoną po odjęciu 5% skrajnie wysokich oraz 5% skrajnie niskich wartości podanych przez respondentów.

Więcej o projekcie: www.pbsdga.pl/rynkipracy